Το αρσενικό στο πόσιμο νερό αυξάνει τη συχνότητα εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη
Μια νέα μελέτη από τις ΗΠΑ, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο έγκριτο διεθνές επιστημονικό περιοδικό DiabetesCare, κατέδειξε ότι ακόμη και χαμηλά επίπεδα αρσενικού στο πόσιμο νερό σχετίζονται με την εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
Οι Καθηγητές της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στο Νοσοκομείο Αλεξάνδρα, Σταυρούλα (Λίνα) Πάσχου (Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας) και Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) συνοψίζουν τα κύρια σημεία της μελέτης αυτής.
Οι ερευνητές αξιολόγησαν 1.791 συμμετέχοντες από την κλινική μελέτη SHFS (Strong Heart Family Study) και 5.777 συμμετέχοντες από το ερευνητικό πρόγραμμα MESA (Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis) που είχαν διαθέσιμες εκτιμήσεις για τις συγκεντρώσεις αρσενικού στο νερό που έπιναν και δεν είχαν διάγνωση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 κατά την έναρξη της παρακολούθησης, 2001-2003 και 2000-2002 αντίστοιχα. Οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν για την πιθανότητα εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 μέχρι το 2010 (ομάδα SHFS) ή το 2019 (ομάδα MESA). Χρησιμοποιήθηκαν στατιστικά μοντέλα που έλαβαν υπόψη το φύλο, την ηλικία, το δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ), το κάπνισμα και το μορφωτικό επίπεδο.
Η επίπτωση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 ήταν 24,4 περιπτώσεις ανά 1.000 ανθρωπο-έτη στην ομάδα SHFS (μέση παρακολούθηση 5,6 έτη) και 11,2 ανά 1.000 ανθρωπο-έτη στην ομάδα MESA (μέση παρακολούθηση 14 έτη). Η αύξηση κινδύνου ανά διπλασιασμό σε συγκεντρώσεις αρσενικού ακόμη και σε χαμηλά, αποδεκτά επίπεδα (<10 μg/L) ήταν +10%. Η αύξηση του κινδύνου από το αρσενικό στο νερό ήταν μεγαλύτερη για συμμετέχοντες με ΔΜΣ <25 kg/m2, νορμοβαρείς δηλαδή, καθώς και για τις γυναίκες.
Η Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ έχει θέσει όριο για το αρσενικό στο πόσιμο νερό τα 10 μg/L. Σύμφωνα με τους Καθηγητές, η κύρια αιτία σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 είναι η παχυσαρκία, είναι σημαντικό όμως να αναγνωρίσουμε και άλλους επιβαρυντικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες και να τους αντιμετωπίσουμε. Το αρσενικό στο νερό μπορεί να επηρεάσει την υγεία μας είτε άμεσα, εάν βρίσκεται σε μεγάλη ποσότητα, είτε σταδιακά, εάν καταναλώνεται μακροχρόνια σε μικρότερες ποσότητες. Η μελέτη αυτή κατέδειξε ότι ακόμη και μικρές αυξήσεις στα χαμηλά, αποδεκτά επίπεδα αρσενικού στο νερό (<10 μg/L) σχετίζονται με την εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 μετά από κάποια έτη.
Τα παθογόνα που θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν την επόμενη πανδημία, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας
Σύμφωνα με δημοσίευση στο έγκριτο διεθνές περιοδικό Nature https://www.nature.com/articles/d41586-024-02513-3 (μόλις στις 2 Αυγούστου) ο αριθμός των παθογόνων που θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν την επόμενη πανδημία έχει αυξηθεί σε περισσότερα από 30, συμπεριλαμβανομένων του ιού της γρίπης Α, του ιού του δάγκειου πυρετού και του ιού της ευλογιάς των πιθήκων. Τα στοιχεία αυτά, σύμφωνα με την Παθολόγο, Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και την Βιολόγο Παναγιώτα Ζαχαράκη, προκύπτουν από την επικαιροποιημένη λίστα που μόλις δημοσίευσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ).
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η λίστα με τα «παθογόνα προτεραιότητας» θα βοηθήσει τους διεθνείς φορείς να αποφασίσουν πού θα επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους στην ανάπτυξη θεραπειών, εμβολίων και διαγνωστικών. Τα παθογόνα προτεραιότητας, που δημοσιεύθηκαν στις 30 Ιουλίου, επιλέχθηκαν λόγω του δυναμικού να προκαλέσουν μια παγκόσμια έκτακτη ανάγκη για τη δημόσια υγεία στους ανθρώπους, όπως μια πανδημία. Αυτό βασίστηκε σε στοιχεία που έδειχναν ότι τα παθογόνα ήταν εξαιρετικά μεταδοτικά και λοιμώδη και ότι υπήρχε περιορισμένη πρόσβαση σε εμβόλια και θεραπείες. Οι δύο προηγούμενες προσπάθειες του ΠΟΥ, το 2017 και το 2018, είχαν εντοπίσει περίπου δώδεκα παθογόνα προτεραιότητας. Η διαδικασία ιεράρχησης βοηθά στον εντοπισμό κρίσιμων κενών γνώσης που πρέπει να αντιμετωπιστούν επειγόντως. Είναι σημαντικό αυτές οι λίστες να επανεξετάζονται τακτικά ώστε να ληφθούν υπόψη οι μεγάλες παγκόσμιες αλλαγές στην κλιματική αλλαγή, την αποψίλωση των δασών και την επακόλουθη αστικοποίηση, τις μετακινήσεις ταξιδιωτών σε διεθνές επίπεδο, μεταξύ άλλων. Περισσότεροι από 200 επιστήμονες πέρασαν περίπου δύο χρόνια αξιολογώντας στοιχεία για 1.652 είδη παθογόνων – κυρίως ιούς και ορισμένα βακτήρια – για να αποφασίσουν ποια θα συμπεριληφθούν στη λίστα.
Μεταξύ των περισσότερων από 30 παθογόνων προτεραιότητας είναι η ομάδα των κορονοϊών που είναι γνωστή ως Sarbecovirus, η οποία περιλαμβάνει τον SARS-CoV-2 — τον ιό που προκάλεσε την παγκόσμια πανδημία COVID-19 — και του Merbecovirus, ο οποίος περιλαμβάνει τον ιό που προκαλεί το αναπνευστικό σύνδρομο της Μέσης Ανατολής (MERS ). Οι προηγούμενες λίστες περιλάμβαναν τους συγκεκριμένους ιούς που προκαλούν σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο (SARS) και το MERS. Άλλες προσθήκες στον κατάλογο περιλαμβάνουν τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων, ο οποίος προκάλεσε παγκόσμιο ξέσπασμα Μpox το 2022 και συνεχίζει να εξαπλώνεται σε θύλακες της Κεντρικής Αφρικής. Ο ιός θεωρείται προτεραιότητα, όπως και ο ιός Variola, ο οποίος προκαλεί ευλογιά, παρά το γεγονός ότι έχει εξαλειφθεί το 1980. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι μιας και οι άνθρωποι δεν εμβολιάζονται πλέον τακτικά κατά του ιού και επομένως δεν έχουν ανοσία σε αυτό, μια απρογραμμάτιστη απελευθέρωσή του θα μπορούσε να προκαλέσει πανδημία. Ο ιός, σύμφωνα με το περιοδικό Nature, θα μπορούσε ενδεχομένως να χρησιμοποιηθεί από τρομοκράτες ως βιολογικό όπλο.
Αρκετοί ιοί της γρίπης Α περιλαμβάνονται επίσης τώρα στη λίστα, συμπεριλαμβανομένου του υποτύπου H5, ο οποίος έχει πυροδοτήσει επιδημική έκρηξη σε βοοειδή στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μεταξύ των πέντε βακτηρίων – όλα προστέθηκαν πρόσφατα – είναι στελέχη που προκαλούν χολέρα, πανώλη, δυσεντερία, διάρροια και πνευμονία. Προστέθηκαν επίσης δύο ιοί τρωκτικών επειδή έχουν μεταπηδήσει στους ανθρώπους, με σποραδική μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο. Η κλιματική αλλαγή και η αυξημένη αστικοποίηση θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο μετάδοσης αυτών των ιών στους ανθρώπους, σύμφωνα με την έκθεση. Ο ιός Nipah που μεταδίδεται από τις νυχτερίδες παραμένει στη λίστα επειδή είναι θανατηφόρος και εξαιρετικά μεταδοτικός στα ζώα και δεν υπάρχουν επί του παρόντος θεραπείες για την προστασία από αυτόν. Πολλά από τα παθογόνα προτεραιότητας περιορίζονται επί του παρόντος σε συγκεκριμένες περιοχές, αλλά έχουν τη δυνατότητα να εξαπλωθούν παγκοσμίως.
Εκτός από τη λίστα με τα παθογόνα προτεραιότητας, οι ερευνητές δημιούργησαν επίσης μια ξεχωριστή λίστα με «πρωτότυπα παθογόνα», τα οποία θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως είδη πρότυπο για βασικές επιστημονικές μελέτες και την ανάπτυξη θεραπειών και εμβολίων. Για παράδειγμα, πριν από την πανδημία COVID-19, δεν υπήρχαν διαθέσιμα ανθρώπινα εμβόλια για κανέναν από τους κορονοϊούς. Η ανάπτυξη εμβολίων για ένα μέλος της οικογένειας θα φέρει εμπιστοσύνη στην επιστημονική κοινότητα ότι είναι σε καλύτερη θέση να αντιμετωπίσει μια μεγάλη έκτακτη ανάγκη για τη δημόσια υγεία για αυτούς τους ιούς. Αυτό ισχύει και για τις θεραπείες, αφού για παράδειγμα, πολλά αντιικά φάρμακα δρουν σε μια ολόκληρη ομάδα ιών.
Η σύγχρονη χρήση ηλεκτρονικού και συμβατικού τσιγάρου αυξάνει τον κίνδυνο του καρκίνου των πνευμόνων
Νέα μελέτη δημοσιεύτηκε στο JournalofOncologyResearchandTherapy σύμφωνα με την οποία η σύγχρονη χρήση ηλεκτρονικού και συμβατικού τσιγάρου δημιουργεί τετραπλάσιο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου των πνευμόνων από το συμβατικό κάπνισμα. Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής), Δρ. Αγγελική Ανδρικοπούλου και Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, αναφέρουν ότι ο καρκίνος των πνευμόνων αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως αφού οδηγεί σε περισσότερους από 1.8 εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο. 87% των περιπτώσεων αυτών συνδέονται άμεσα με την χρόνια χρήση καπνού. Από το πρώτο εμπορικά διαθέσιμο τσιγάρο που δημιουργήθηκε στην Κίνα το 2003 με το όνομα «Ruhan” έχει δημιουργηθεί η αντίληψη πως το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι ασφαλέστερο καθώς περιέχει μόνο νικοτίνη χωρίς την παρουσία άλλων τοξικών-καρκινογόνων ουσιών. Μελέτες στις ΗΠΑ, στη Δυτική Ευρώπη, στην Κίνα και στη Ρωσσία δείχνουν πως περίπου 1 στους 5 εφήβους και 1 στους 3 ενήλικες πλέον «ατμίζουν». Παγκοσμίως, υπολογίζεται πως 70 εκατομμύρια άνθρωποι έκαναν χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου το 2020. Σε αυτή τη μελέτη αναλύθηκε η χρήση ηλεκτρονικού και κλασικού τσιγάρου σε 4975 ασθενείς με καρκίνο των πνευμόνων που διεγνώσθησαν στο James Cancer Hospital στο The Ohio State University Wexner Medical Center και συνεκρίθη με 27294 υγιείς καπνιστές χωρίς καρκίνο. Όλοι οι ασθενείς ήταν από την ίδια γεωγραφική περιοχή του Οχάιο και είχαν τα ίδια κλινικά χαρακτηριστικά π.χ. ηλικία, φύλο κ.λπ. Η ταυτόχρονη κατανάλωση ηλεκτρονικού και κλασικού τσιγάρου ήταν οκτώ φορές πιο συχνή σε καπνιστές με καρκίνο των πνευμόνων έναντι του υγιούς πληθυσμού. Επίσης, ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου των πνευμόνων ήταν 4 φορές μεγαλύτερος στους ασθενείς που έκαναν χρήση και των δύο. Ο τετραπλάσιος αυτός κίνδυνος παρατηρήθηκε σε όλες τις υποομάδες ανεξαρτήτως φύλου, ιστολογικού τύπου καρκίνου πνευμόνων και χρόνου καπνίσματος σε πακέτα-έτη. «Τα ευρήματα αυτά μας παρέχουν τα πρώτα στοιχεία πως το κάπνισμα σε συνδυασμό με το ηλεκτρονικό τσιγάρο αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου των πνευμόνων σε σχέση με το απλό κάπνισμα. Οι περισσότεροι γνωρίζουν πως ο καπνός περιέχει καρκινογόνα χημικά ωστόσο η γνώση για τα χημικά που εισπνέονται από το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι περιορισμένη» δηλώνει ο κύριος ερευνητής της μελέτης Randall Harris, MD, PhD, Καθηγητής Επιδημιολογίας στο Ohio State University. Οι ερευνητές καταλήγουν πως είναι σημαντικό οι Αρχές να λάβουν υπόψιν την έκθεση σε αυτούς τους παράγοντες στην αντικαπνιστική νομοθεσία ώστε να προστατέψουν την δημόσια υγεία – ιδιαίτερα όταν πρόκειται για εισπνεόμενα αρωματικά και νικοτίνη. « Από άποψη δημόσιας υγείας πάντα ανησυχούσαμε για τη διπλή κατανάλωση ηλεκτρονικού και συμβατικού τσιγάρου. Αυτή η μελέτη υποστηρίζει πως η ταυτόχρονη χρήση των δύο αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο πνευμόνων. Αυτό είναι αρκετά ανησυχητικό αν αναλογιστούμε το ποσοστό κατανάλωσης των προϊόντων αυτών από νέα άτομα» δηλώνει η συγγραφέας Marisa Bittoni, PhD, ερευνήτρια στο The Ohio State University Comprehensive Cancer Center.
