26η Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης του ECONOMIST με την Ελληνική Κυβέρνηση
“Antitheses, transformations, achievements in a changing world”
5-7 Ιουλίου 2022, Ξενοδοχείο Grand Resort Lagonissi
Joan Hoey, director, Europe, The Economist Intelligence Unit, editor, The Democracy Index
Για τις οικονομικές συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία μίλησε κατά την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου η διευθύντρια Ευρώπης του EIU Joan Hoey, αναφερόμενη, μεταξύ άλλων, στις οικονομικές συνέπειες των κυρώσεων εις βάρος της Ρωσίας, τη διατάραξη της εφοδιαστικής αλυσίδας και την παγκόσμια άνοδο του πληθωρισμού. Προέβλεψε ότι η παγκόσμια ανάπτυξη για το τρέχον έτος θα κινηθεί στο 2,8% (από 3,9% που ήταν η εκτίμηση πριν την έκρηξη του πολέμου), ενώ η αντίστοιχη πρόβλεψη για την Ευρώπη είναι 2,2% (από 4% προ του πολέμου). Σημείωσε ότι η ρωσική οικονομία παρουσιάζει μια ανθεκτικότητα, καθώς η χώρα συνεχίζει να πουλάει πετρέλαιο και φυσικό αέριο, ενώ το ρούβλι έχει ανέβει αισθητά. Ωστόσο, τόνισε, οι απώλειες για τη Ρωσία μεσομακροπρόθεσμα θα είναι ιδιαίτερα σημαντικές, εξαιτίας των κυρώσεων, ιδίως για τη ρωσική βιομηχανία. Σημείωσε ότι η Ελλάδα συγκριτικά πάει καλύτερα από άλλες χώρες. Μίλησε για ανάπτυξη 4% φέτος στην Ελλάδα (από 8% πέρυσι) και ανέφερε ως παράγοντες για την ανθεκτικότητα της Ελλάδας τις πολύ καλές αναμενόμενες επιδόσεις του τουρισμού και τις εισροές από το ταμείο ανάκαμψης της ΕΕ.
Alasdair Ross, countries editor, The Economist -The World Ahead
Στην πανδημία αναφέρθηκε κατά την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου ο συντάκτης προβλέψεων χωρών του The Economist -The World Ahead Alasdair Ross, σημειώνοντας ότι έχουμε ξεπεράσει τον κάβο, αλλά δεν είναι απίθανο να επιστρέψει η covid τον χειμώνα και τόνισε ότι η κατάσταση με την πανδημία θα συνεχίσει να βάζει φρένο στην παγκόσμια ανάπτυξη.
Maia Sandu, πρόεδρος της Μολδαβίας
Πριν από πέντε μήνες ο κόσμος άλλαξε, υπογράμμισε η πρόεδρος της Μολδαβίας Maia Sandu, αναφερόμενη στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Εκτίμησε ότι ο πόλεμος θα διαμορφώσει το συλλογικό μας μέλλον για τις επόμενες δεκαετίες. Μίλησε για ανθρωπιστική καταστροφή, καθώς και για παγκόσμια επισιτιστική και ενεργειακή κρίση και τόνισε ότι πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να σταματήσουμε αυτές τις απειλές και να υπερασπιστούμε τη βασισμένη σε κανόνες δικαίου παγκόσμια τάξη. Μίλησε επίσης για μνημειώδη δείγματα ηγεσίας από τους ίδιους τους πολίτες της Ουκρανίας και σημείωσε ότι οι Δυτικοί εταίροι βοηθούν όσο μπορούν. Μισό εκατομμύριο Ουκρανοί πρόσφυγες βρήκαν καταφύγιο ή διαφυγή μέσω της Μολδαβίας και πολλοί Μολδαβοί φιλοξενούν Ουκρανούς πρόσφυγες, ανέφερε η κ. Sandu. Επεσήμανε ότι καμιά χώρα δεν επηρεάστηκε όσο η Μολδαβία από τον πόλεμο, τόσο από την άποψη της ακρίβειας όσο και από την άποψη της ανασφάλειας. Παρατήρησε ότι οι άνθρωποι θυσιάζουν τη δημοκρατία προκειμένου να έχουν γεμάτο το στομάχι και ασφάλεια, οπότε, για να μη συμβαίνει αυτό, θα πρέπει να ενισχυθούν οι δημοκρατικοί θεσμοί μέσα σε κάθε χώρα, όπως επίσης να αντιμετωπιστούν η ενεργειακή και η επισιτιστική κρίση. Αναφέρθηκε στην αναγνώριση από την ΕΕ του καθεστώτος υποψήφιας προς ένταξη χώρας για τη Μολδαβία. Βιώνουμε την τραγωδία του 21ου αιώνα, τόνισε, και θα μας στοιχειώνει τα επόμενα χρόνια, ωστόσο κάθε μέρα η Ευρώπη ενώνεται πιο πολύ και γίνεται πιο ανθεκτική.
Kolinda Grabar-Kitarović, τ. πρόεδρος της Κροατίας
Τις πολύπλευρες επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία ανέδειξε κατά την εισήγησή της στο ετήσιο συνέδριο του Economist η τέως πρόεδρος της Κροατίας Kolinda Grabar-Kitarović, η οποία επεσήμανε ότι η επιθετικότητα της Μόσχας άλλαξε το περιβάλλον ασφαλείας. «Σε έναν κόσμο που υπάρχει συστημικός ανταγωνισμός, η αστάθεια γίνεται μεγαλύτερη και η σύγκρουση αυξάνεται» τόνισε. Την ίδια στιγμή, η κ. Grabar-Kitarović επεσήμανε ότι «τώρα που έχουμε μια εισβολή και μια καταπάτηση της παγκόσμιας τάξης, δεν θα πρέπει να επικεντρωθούμε μόνο στα γεωγραφικά σύνορα» και παρέπεμψε στους κινδύνους της παραπληροφόρησης και των κυβερνοεπιθέσεων, οι οποίοι αποτελούν παράγοντες που μπορούν να ενεργοποιήσουν την άμυνα της Συμμαχίας.
Όσον αφορά την εξέλιξη του ρωσο-ουκρανικού πολέμου, εκτίμησε ότι κανείς δεν γνωρίζει το τι μέλλει γενέσθαι. Για αυτό, πρόσθεσε, το πιο σημαντικό είναι να ενισχύσουμε τη δέσμευσή μας για την υπεράσπιση των αξιών μας, να ενισχύσουμε τη βοήθεια προς τα κράτη μέλη, να εντείνουμε τη διαδικασία εισδοχής νέων μελών, ώστε να εδραιώσουμε τη σταθερότητα σε χώρες που κινδυνεύουν περισσότερο και να διαχειριστούμε καλύτερα τα συστημικά σοκ που έχουμε υποστεί. Ειδική μνεία έκανε και στις συνέπειες των κυρώσεων, διαπιστώνοντας ότι έχουν αρχίσει να επηρεάζουν την οικονομία, καθώς η ενεργειακή κρίση επιδρά στις τιμές των καυσίμων και των τροφίμων. «Είναι μια κρίση που μπορεί να επιφέρει επισιτιστική κρίση. Πρέπει να μείνουμε αλληλέγγυοι και να προστατεύσουμε τις αξίες μας». Σε αυτό το πλαίσιο, συμπέρανε ότι «ένας συνδυασμός διπλωματικών και στρατιωτικών μέσων είναι το καλύτερο εργαλείο έναντι της Ρωσίας» και συμπλήρωσε: «Χρειαζόμαστε διαφοροποίηση πηγών ενέργειας και να εξετάσουμε πώς θα επιλύσουμε την επισιτιστική κρίση. Έχει αρχίσει όλους να μας πλήττει αυτή η κόπωση του πολέμου». Σημείωσε δε με νόημα ότι «δεν θέλουμε να δούμε μεμονωμένες χώρες να συγκεντρώνουν τρόφιμα ή ενέργεια για τον εαυτό τους. Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξει διατάραξη της αλληλεγγύης».
Yulia Tymoshenko, πρώην πρωθυπουργός της Ουκρανίας
Με ένα μεγάλο ευχαριστώ στους ηγέτες των ξένων χωρών ξεκίνησε την τοποθέτησή της στο ετήσιο συνέδριο του Economist η πρώην πρωθυπουργός της Ουκρανίας Yulia Tymoshenko, η οποία ανέφερε ότι «χωρίς την ενότητα και τη βοήθεια των ξένων ηγετών, η Ουκρανία δεν θα μπορέσει να σταθεί στα πόδια της και να νικήσει». Παράλληλα, υποστήριξε ότι η Ευρώπη πρέπει να διαλέξει το επόμενο πρόσωπό της και σημείωσε ότι «η Ευρώπη θα πρέπει να παραμείνει ο εαυτός της, να μην αλλάξει τις αξίες της». Σε αυτό το πλαίσιο, εξήρε το γεγονός ότι η Ουκρανία έλαβε καθεστώς υποψήφιας χώρας προς ένταξη στην Ε.Ε., αλλά δεν παρέλειψε να επισημάνει ότι είναι σημαντικό να αποφεύγονται οι γκρίζες ζώνες και οι ουδετερότητες.
«Η καινούργια ασφάλεια στην αρχιτεκτονική της Ευρώπης πρέπει να βασίζεται στο εξής: Κανείς να μην μπορεί να μείνει εκτός ασφάλειας. Ή ισχύει για όλους ή για κανέναν. Αυτό μας δείχνει η κατάσταση στην Ουκρανία» σημείωσε η κ. Tymoshenko, διευκρινίζοντας ότι αυτό πρέπει να αφορά όχι μόνο το στρατιωτικό αλλά το ενεργειακό, το επισιτιστικό και το μεταναστευτικό κόμματι. Ξεχωριστή αναφορά έκανε και στη δυνατότητα μιας χώρας να επιβάλλει τη γνώμη της στους διεθνείς οργανισμούς. «Σε κάποια ζητήματα πρέπει να επιβάλλονται αποφάσεις με πλειοψηφία, δεν μπορούμε να μένουμε πίσω με το βέτο ορισμένων χωρών». Τέλος, εξήγησε ότι ο ουκρανικός πόλεμος δεν είναι μια τοπική κρίση στα σύνορα της Ευρώπης, αλλά αφορά όλη την Ευρώπη και για αυτό πρέπει να λαμβάνουμε αποφάσεις που θα υποστηρίζουν όλη την Ευρώπη.
Martin Schulz, πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Τη διαβεβαίωση ότι η Γερμανία αποτελεί έναν αξιόπιστο εταίρο έδωσε μέσω του βήματος του συνεδρίου του Economist ο πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Martin Schulz, ο οποίος υπενθύμισε ότι πριν τη ρωσική εισβολή το Βερολίνο ήταν ο μεγαλύτερος χρηματοδότης των έργων υποδομής στην Ουκρανία. Χαιρέτισε επίσης το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ενωμένη, ενώ άσκησε κριτική στον Βλαντιμίρ Πούτιν, επισημαίνοντας τα εξής: «Στην αρχή τον θεωρούσα έξυπνο άνθρωπο. Δεν περίμενα ότι θα δρούμε έτσι. Ποτέ δεν περίμενα να δω μια τόσο αποτυχημένη πολιτική, η οποία θα οδηγούσε στην ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Αυτή η αποτυχημένη πολιτική θα αλλάξει την αρχιτεκτονική της Ευρώπης».
Σε άλλο σημείο της τοποθέτησής του, ο κ. Schulz εστίασε στις επιπτώσεις της ενεργειακής και επισιτιστικής κρίσης στις χώρες της Ασίας, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής, μεταφέροντας την εμπειρία του από τις πρόσφατες συναντήσεις τους με τοπικούς ηγέτες. «Έλαβα ένα κοινό μήνυμα: Είμαστε κατά του πολέμου αλλά και κατά των κυρώσεων. Εσείς οι υπερπλούσιοι Ευρωπαίοι αυξάνετε τις τιμές. Αυτό σημαίνει διάλυση της μεσαίας τάξης και πείνα για τους φτωχούς». Για αυτό, ο Γερμανός πολιτικός κατέστησε αναγκαίο να «αποφύγουμε τη ρωσική προπαγάνδα που λέει ότι η Ευρώπη φταίει για την επισιτιστική κρίση», ενώ υπογράμμισε ότι «θα πρέπει να μοιραστούμε το βάρος με αυτές τις χώρες».
Ξεκαθάρισε πάντως, ότι δεν υπάρχει εναλλακτική στις κυρώσεις. «Είναι απολύτως απαραίτητες και πρέπει να τις διατηρήσουμε». Ταυτόχρονα όμως «πρέπει να χρηματοδοτήσουμε τις χώρες που δεν μπορούν από μόνες τους να λύσουν το πρόβλημα, όπως οι χώρες της Κεντρικής και της Νότιας Αφρικής, της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής» και πρόσθεσε: «Εάν θέλουμε να μοιραστούμε με αυτές τις χώρες μια στρατηγική επίλυσης της επισιτιστικής κρίσης, θα χρειαστούμε χρήματα. Κάποιοι ηγέτες, όμως, πιστεύουν ότι το σύμφωνο σταθερότητας δεν είναι η λύση. Χρειαζόμαστε επιχειρήματα προκειμένου η ΕΚΤ να λάβει τα σωστά βήματα για την πολιτική των επιτοκίων. Η δημοκρατία εξαρτάται και από τα γεμάτα στομάχια». Τέλος, ο κ. Schulz αναφέρθηκε στην ανάγκη διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στα Δυτικά Βαλκάνια, πέραν της Ουκρανίας και της Μολδαβίας. «Δεν πρέπει να χάσουμε αυτές τις χώρες. Αυτό θα αποτελέσει ένα πλεονέκτημα για τον Πούτιν».
Εύα Καϊλή, αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Την ανάγκη να εφαρμόσουμε μια ευρωπαϊκή και όχι μια αμερικανική στρατηγική αντιμετώπισης της μεγάλης κρίσης, υπογράμμισε η αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Εύα Καϊλή. «Υπάρχουν θέματα που μας αγγίζουν όλους. Ο πληθωρισμός, η ενέργεια, οι εφοδιαστικές αλυσίδες. Για να αντιμετωπιστούν όλα αυτά, πρέπει να υπάρχουν κοινές και αξιόπιστες προμήθειες». Αναγνώρισε ακόμα ότι η 23η Φεβρουαρίου (ημέρα εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία) ήταν ακόμη μία μεγάλη πρόκληση για την Ε.Ε. μετά την οικονομική κρίση και την πανδημία. «Εύχομαι να είναι η τελευταία που βιώνουμε. Έχουμε κι άλλες μεγάλες προκλήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως η κλιματική αλλαγή. Πρέπει να εγγυηθούμε ότι οι πολίτες είναι ασφαλείς από κάθε άποψη. Κανείς δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνος του αυτές τις προκλήσεις. Ο πόλεμος μπορεί να επηρεάσει τους πάντες».
Την ίδια στιγμή, η κ. Καϊλή επικρότησε την αντίδραση της Ε.Ε. στη διαχείριση αυτής της κρίσης, η οποία πλέον έχει επεκταθεί και σε ενεργειακό και σε επισιτιστικό επίπεδο. «Οικοδομούμε σιγά σιγά ό,τι χρειαζόμαστε για την αυτονομία μας. Είναι μια ευκαιρία για την Ευρώπη, όσον αφορά την ενεργειακή μετάβαση. Η ενεργειακή ασφάλεια είναι ένα θέμα που πρέπει να δούμε. Η κρίση δεν πρέπει να οδηγήσει σε ενεργειακή φτώχεια». Διευκρίνισε μάλιστα ότι «όταν μιλάμε για την ασφάλεια, εννοούμε ότι πρέπει να έχουμε μια ανεξάρτητη ενεργειακή ροή. Τώρα βλέπουμε πώς μέσα από την αποθήκευση θα διασφαλίσουμε ότι η Ευρώπη δεν θα υποφέρει τον χειμώνα» σημείωσε, μεταξύ άλλων, καθιστώντας αναγκαία την εξεύρεση νέων συμμάχων, όπως ήδη συμβαίνει με τις ΗΠΑ.
Dritan Abazović, πρωθυπουργός του Μαυροβουνίου
Στην ανάγκη να μείνει ζωντανή η διαδικασία της διεύρυνσης της ΕΕ εστίασε κατά την ομιλία του στο ετήσιο συνέδριο του Economist ο πρωθυπουργός του Μαυροβουνίου Dritan Abazović. Υποστηρίξαμε την υποψηφιότητα της Ουκρανίας, τόνισε, αν και τα Δυτικά Βαλκάνια δεν πήραν στην τελευταία σύνοδο κορυφής αυτό που άξιζαν, και πρόσθεσε ότι η ΕΕ πρέπει να καταλάβει ότι τα Δυτικά Βαλκάνια έχουν δύο δρόμους: να ενσωματωθούν στην ΕΕ ή να παραμείνουν μια «μαύρη τρύπα», διαιωνίζοντας προβλήματα ασφαλείας και για την ίδια την Ευρώπη. Οι εθνικισμοί στα Δυτικά Βαλκάνια συνδέονται με τη διαφθορά, επεσήμανε ο πρωθυπουργός του Μαυροβουνίου και εκτίμησε ότι το Μαυροβούνιο μπορεί να φτάσει μέχρι το τέλος της χρονιάς στο τελικό στάδιο των διαπραγματεύσεων με την ΕΕ. Όσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, τόνισε ότι η χώρα του ακολουθεί 100% την εξωτερική πολιτική της ΕΕ και, παρότι έχει ιστορικούς δεσμούς με τη Ρωσία, δεν κάνει συμβιβασμούς σε επίπεδο αρχών. Τέλος, μίλησε για την ανάγκη περισσότερης αλληλεγγύης καθώς και μιας πιο αποδοτικής διαδικασίας λήψης αποφάσεων εντός της ΕΕ.
Albin Kurti, πρωθυπουργός του Κοσόβου
Ο πρωθυπουργός του Κοσόβου Albin Kurti αναφέρθηκε στις επιτυχίες του Κοσόβου όσον αφορά τις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και την ανάπτυξη. Αναφέρθηκε στην αύξηση του ΑΕΠ, των ξένων επενδύσεων και των εξαγωγών της χώρας, καθώς και στη σημαντική βελτίωση της θέσης της όσον αφορά τους διεθνείς δείκτες για τη δημοκρατία και την ελευθερία του Τύπου. Από την πρώτη μέρα καταδικάσαμε τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, επεσήμανε, και είπε χαρακτηριστικά ότι μια στάση ουδετερότητας όσον αφορά τον πόλεμο θα ήταν «κυνισμός». Η λύση για τα Δυτικά Βαλκάνια είναι η ΕΕ, τόνισε. Μίλησε σε αυτό το πλαίσιο για μια νέα διαδικασία, η οποία θα μπορούσε να πατήσει στη σχέση της ΕΕ με χώρες όπως η Νορβηγία και η Ελβετία. Πρέπει να αναδείξουμε τις ευρωπαϊκές αξίες εσωτερικά, σημείωσε, προχωρώντας σε δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις για την επίτευξη πολιτικής σταθερότητας, που θα εξασφαλίσει ότι κανένας αυταρχικός ηγέτης δεν θα επικρατήσει.
Zoran Zaev, τ. πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας
Η Βόρεια Μακεδονία είναι από τις πρώτες χώρες που συμμορφώθηκε με την πολιτική της ΕΕ στο θέμα της Ουκρανίας, τόνισε ο τ. πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας Zoran Zaev, μιλώντας για μια «ηθική επιλογή της Βόρειας Μακεδονίας». Αναφέρθηκε στο πώς ο πόλεμος ξαναφέρνει στο προσκήνιο την ασφάλεια και τη σταθερότητα και στο ότι η ΕΕ θα πρέπει να ξαναδεί τις προοπτικές της σε αυτό το πλαίσιο. Αναφέρθηκε επίσης στην επισιτιστική και ενεργειακή κρίση, επισημαίνοντας ότι τα αποτελέσματα στην οικονομία θα εξαρτηθούν από το πόσο θα διαρκέσει ο πόλεμος. Τόνισε ότι η τελευταία πρόταση της γαλλικής προεδρίας της ΕΕ ήταν θετική για τη Βόρεια Μακεδονία προκειμένου να ξεκινήσει η διαδικασία εισδοχής της στην ΕΕ. Ο κ. Zaev τόνισε επίσης ότι η χώρα του χρειάστηκε να προβεί σε δύσκολες μεταρρυθμίσεις σε αυτό το πλαίσιο, προάγοντας την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.
Sir Stuart Peach, ειδικός απεσταλμένος του Πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου για τα Δυτικά Βαλκάνια
Υπάρχει ένας παράνομος πόλεμος που εξελίσσεται στην Ευρώπη, τόνισε από το βήμα του συνεδρίου του Economist ο ειδικός απεσταλμένος του Πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου για τα Δυτικά Βαλκάνια Sir Stuart Peach, προσθέτοντας ότι η Ρωσία έχει τη δυνατότητα, το κίνητρο και την πρόθεση να αποσταθεροποιήσει ευρύτερα την περιοχή, και αυτό αφορά και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι οι πολιτικές διαφορές δεν εξελίσσονται σε προβλήματα ασφάλειας, επεσήμανε. Έδωσε έμφαση στην ανάγκη διασφάλισης της ενότητας της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, προσθέτοντας ότι οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ θα πρέπει να παραμείνουν σε αυτήν τη χώρα. Μίλησε επίσης για την ανάγκη διευκόλυνσης του διαλόγου Σερβίας-Κοσόβου. Τόνισε ότι η Ρωσία έχει μετατρέψει σε όπλα την ενεργειακή ασφάλεια και την ασφάλεια τροφίμων. Τέλος, ο Sir Stuart Peach αναφέρθηκε στην ανάγκη πρακτικών προτάσεων για τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας καθώς και στην ανάγκη διασύνδεσης των υποδομών μεταξύ των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων.
Γιώργος Κατρούγκαλος, τομεάρχης Εξωτερικών, ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, τ. υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας
Αναφορικά με την εισδοχή των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ, η Ελλάδα δεν έχει υποστηρίξει απλώς την προσπάθεια αλλά έχει συμβάλει μεταξύ άλλων με την Ατζέντα της Θεσσαλονίκης, επεσήμανε από το βήμα του συνεδρίου του Economist ο τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και τ. υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Γιώργος Κατρούγκαλος. Η διεύρυνση της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια θα είναι κέρδος και για τις δύο πλευρές, τόνισε. Αναφέρθηκε στις προσπάθειες που έχουν γίνει από τις χώρες της περιοχής σε αυτό το πλαίσιο, χαρακτηρίζοντας μάλιστα «ηρωικές» τις προσπάθειες ηγεσιών όπως του Ζόραν Ζάεφ, σε σχέση με τη Συμφωνία των Πρεσπών. Ο κ. Κατρούγκαλος άσκησε κριτική στην ΕΕ ότι δεν αξιοποίησε τις δυνατότητες της Συμφωνίας. Επεσήμανε ότι εκτός από τη διεύρυνση χρειάζεται και εμβάθυνση της ΕΕ, μεταξύ άλλων όσον αφορά το κράτος δικαίου. Τόνισε ότι η ΕΕ σήμερα δεν έχει ισχυρή εξωτερική πολιτική, ούτε και δική της αμυντική πολιτική και ότι πρέπει να γίνει ένας αυτόνομος πόλος στην παγκόσμια σκηνή, κάτι που είναι όρος για να μην πάμε σε έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο.
Afternoon sessions
Ιωάννης Κασουλίδης, υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου
Στη σημασία των τριμερών και πολυμερών σχημάτων συνεργασίας μεταξύ των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, αναφέρθηκε ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Ιωάννης Κασουλίδης, τονίζοντας πως και άλλες χώρες θέλουν να γίνουν κομμάτι της εξίσωσης. Επιπλέον, ανέφερε πως πρέπει να γίνει αντιληπτό το ποιοι είναι αυτοί που προωθούν τη σταθερότητα και ποιοι λειτουργούν προς την αντίθετη κατεύθυνση. «Ελλάδα και Κύπρος συνεργάζονται με επιμέλεια τα τελευταία 10 χρόνια, με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και η συνεργασία 3+1 μεταξύ Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ και ΗΠΑ είναι δεδομένη με συμφωνημένους στόχους που θα φέρουν απτά αποτελέσματα (…) Από την άλλη, η Άγκυρα επιλέγει να παίζει παιχνίδι για να κυριαρχήσει εις βάρος άλλων», πρόσθεσε ο υπουργός.
Ο κ. Κασουλίδης τόνισε πως ζούμε κατακλυσμιαίες εξελίξεις στον ευρωπαϊκό χώρο, όπως είπε, με τον βάρβαρο πόλεμο που ξεκίνησε η Ρωσία στην Ουκρανία και με την ενωμένη και ισχυρή απόκριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ στάθηκε στην ανάγκη ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης των Δυτικών Βαλκανίων, σημειώνοντας πως οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων θα πρέπει να ενθαρρυνθούν για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων.
Enrico Letta, πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας
Την ανάγκη μιας ευρωπαϊκής απάντησης στις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης σε κοινωνία και επιχειρήσεις ανέδειξε ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Enrico Letta στο ετήσιο συνέδριο του Economist. Όπως εξήγησε, οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία φέρνουν αναταραχή και σε πολιτικό επίπεδο, λόγω ακριβώς των οικονομικών συνεπειών της ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία. Ο κ. Letta αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες του Μάριο Ντράγκι τονίζοντας ότι η κοινή γνώμη έχει αρχίσει να κουράζεται από τον πόλεμο. Εξήγησε ότι τα προβλήματα δεν αφορούν μόνο την Ιταλία και στο πλαίσιο αυτό έκρινε κρίσιμο τον μελλοντικό ρόλο της Ευρώπης στα Βαλκάνια. Είναι καιρός να αναλάβει ηγεσία στην περιοχή προκειμένου να επέλθει σταθερότητα, σημείωσε ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, ο οποίος έκανε λόγο για κατώτερο των προσδοκιών αποτέλεσμα της πρόσφατης συνόδου κορυφής πριν από λίγες ημέρες. Πρόσθεσε επίσης ότι το φθινόπωρο θα είναι σκληρό καθώς μπαίνουμε σε περίοδο διαταραχής σε ό,τι αφορά το ενεργειακό θέμα, καλώντας για ευρωπαϊκή απάντηση στα πρότυπα της κρίσης της πανδημίας. Τόνισε δε ότι Ελλάδα, Ιταλία και Κύπρος μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο προς αυτήν την κατεύθυνση.
Andreas Borgeas, πολιτειακός γερουσιαστής, Καλιφόρνια
Η ηλεκτρική διασύνδεση δημιουργεί ευκαιρίες στον τομέα της καθαρής ενέργειας στην περιοχή μεταξύ Βόρειας Αφρικής και Ευρώπης, σύμφωνα με τον πολιτειακό γερουσιαστή της Καλιφόρνιας Andreas Borgeas, ο οποίος τόνισε ότι η Ευρώπη πρέπει να βλέπει τη διασύνδεση ως στρατηγική προτεραιότητα. Στο πλαίσιο αυτό, ένα έργο που κερδίζει την προσοχή, σύμφωνα με τον κ. Borgeas, είναι η ενεργειακή διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου, που μπορεί να προσφέρει ενέργεια στα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη. Αναφέρθηκε επίσης στον ζωτικό ρόλο της Ελλάδας ως νέου ενεργειακού κόμβου και τόνισε ότι μια διασύνδεση Ελλάδας-Αφρικής εξυπηρετεί τα συμφέροντα ασφάλειας της Ευρώπης. Η διασύνδεση, κατά την άποψή του, όχι μόνο θα εξυπηρετήσει τους κλιματικούς στόχους, αλλά θα δημιουργήσει επίσης σημαντικούς ενεργειακούς διαδρόμους. Επίσης, μίλησε για το σύνθετο θέμα ενός έργου διασύνδεσης και στους παράγοντες που επηρεάζουν τα συμφέροντα της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Ο κ. Borgeas αναφέρθηκε επίσης στην προσέγγιση της Καλιφόρνιας αναφορικά με το θέμα της σύγκρουσης Ουκρανίας-Ρωσίας, σημειώνοντας ότι επηρεάζει τον ανταγωνισμό ΗΠΑ-Κίνας. Σημείωσε ότι η προσοχή είναι στραμμένη στις εξελίξεις, όπως ενδεικτικά η δυνητική προσέγγιση της Ταϊβάν από την Κίνα.
Mikuláš Dzurinda, πρόεδρος, Wilfried Martens Centre for European Studies
Την ανάγκη να «ξεφορτωθούμε» δύο σημεία αδυναμίας εξέφρασε από το βήμα του Economist ο πρόεδρος του Wilfried Martens Centre for European Studies Mikuláš Dzurinda, μιλώντας για την αχίλλειο πτέρνα της ενεργειακής μας εξάρτησης από τη Ρωσία αλλά και για μια άλλη αχίλλειο πτέρνα, αυτήν της στρατιωτικής αδυναμίας της Ευρώπης, όπως είπε. Τόνισε ότι η Αμερική δεν μπορεί να είναι «πάντα και παντού», εξηγώντας ότι αντιμετωπίζουμε μια τεράστια αλλαγή παγκοσμίως –αναφέρθηκε ενδεικτικά στο θέμα της Κίνας, για την οποία έγινε λόγος νωρίτερα στη συζήτηση. Κατέληξε ότι χρειάζεται όχι μόνο να υιοθετήσουμε μια στρατηγική, η οποία άλλωστε έχει ήδη υιοθετηθεί από το 2016, αλλά χρειαζόμαστε και την υλοποίηση αυτής της στρατηγικής. Εξάλλου, σύμφωνα με τον κ. Dzurinda, το μόνο που καταλαβαίνει ο προεδρος Πούτιν είναι η ισχύς. Έχοντας διαπραγματευτεί μαζί του πολλές φορές, σχολίασε ότι όταν συνειδητοποίησε πως η Ουκρανία πήγαινε καλά σε ό,τι αφορά τις μεταρρυθμίσεις και τον εκσυγχρονισμό της άμυνάς της, τότε ήταν που έκανε την επίθεση. Σημείωσε πάντως ότι η ενίσχυση της ευρωπαϊκής στρατιωτικής ικανότητας δεν πρέπει να λειτουργεί απέναντι στο ΝΑΤΟ, αλλά να είναι ο αξιόπιστος ευρωπαϊκός πυλώνας αυτής της υπερατλαντικής κοινότητας που έχουμε αναπτύξει, με ενδιαφέρον κυρίως για τη ΝΑ πτέρυγα της συμμαχίας αυτής.
Αγγελική Φράγκου, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος, Navios Maritime Partners
Για ανατροπή της εφοδιαστικής αλυσίδας όπως την ξέραμε έκανε λόγο από το βήμα του ετήσιου συνεδρίου του Economist η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της Navios Maritime Partners Αγγελική Φράγκου, σημειώνοντας πως η Ευρώπη παίρνει από τη Ρωσία το 40% του φυσικού αερίου και το 20% του πετρελαίου και στο πλαίσιο αυτό θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος για την ενεργειακή μετάβαση: «Έχουμε ανατροπή όλων όσων γνωρίζουμε (…) βραχυπρόθεσμα θα έχουμε μεγαλύτερες αποστάσεις να διανύσουμε και υψηλότερο κόστος μεταφοράς των τροφίμων».
Αναφερόμενη στις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία, η κ. Φράγκου σημείωσε πως το 95% της ναυτιλίας, όπως και ο ελληνικός στόλος, τις ακολουθεί. «Έχουμε τις κυβερνήσεις και τους πολιτικούς, οι οποίοι πρέπει να επιλύουν τα προβλήματα, να φτιάχνουν τους κανόνες και εμείς να τους ακολουθούμε», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Βαγγέλης Μαρινάκης, πρόεδρος και ιδρυτής, Capital Maritime & Trading Corp.
«Ο ρόλος των Ελλήνων εφοπλιστών είναι πολύ σημαντικός, καθώς κατέχουν το 32% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς LNG και πετρελαίου», ανέφερε ο πρόεδρος και ιδρυτής της Capital Maritime & Trading Corp. Ευάγγελος Μαρινάκης, επισημαίνοντας πως «είναι βαρύνουσας σημασίας μια χώρα μέλος του ΝΑΤΟ να έχει αυτήν την ισχύ, αυτό το tonnage, για να πραγματοποιεί αυτό που επιζητεί η νέα εποχή, να είμαστε λιγότερο ή καθόλου εξαρτημένοι από το φυσικό αέριο της Ρωσίας».
Σχολιάζοντας τη δήλωση του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι ότι ελληνικά πλοία μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο, ο κ. Μαρινάκης τόνισε πως αν αναλύσουμε τη διαθέσιμη χωρητικότητα στην περιοχή θα δούμε πως το 50-60% είναι ελληνικά πλοία. «Η απεξάρτηση δεν μπορεί να γίνει εν μιά νυκτί. Όλο αυτό το πετρέλαιο από τη Ρωσία στην Ευρώπη έχει κάποια χρονοδιαγράμματα παράδοσης ως το τέλος του έτους. Είναι κάτι που έχει ήδη συμφωνηθεί μέσω συμβολαίων. Δεν παραβιάζουμε κανέναν νόμο και κανένα εμπάργκο», σημείωσε και πρόσθεσε πως οι κυβερνήσεις πρέπει να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την επίτευξη ειρήνης.
Νίκος Παναγιωτόπουλος, υπουργός Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας
Στις σημαντικές αποφάσεις που κλήθηκε να λάβει το ΝΑΤΟ και η Ευρώπη με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία, αναφέρθηκε από το βήμα του Economist ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος. Όπως είπε, βιώνουμε ένα εύθραυστο και μεταβαλλόμενο περιβάλλον ασφαλείας και όλα άλλαξαν δραματικά μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. «Έχουμε έναν πόλεμο που εξελίσσεται δίπλα από ευρωπαϊκό έδαφος, ωστόσο, το ΝΑΤΟ πήρε θαρραλέες αποφάσεις με τη διεύρυνση της συμμαχίας και το «ναι» στην ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας. Την ίδια ώρα, η Ευρώπη ακολουθεί κατά πόδας εργαζόμενη πάνω στην ανάπτυξη των αμυντικών δυνατοτήτων».
Ο κ. Παναγιωτόπουλος χαρακτήρισε ιστορικές τις αποφάσεις για μεγαλύτερες αμυντικές δαπάνες, όπως της Γερμανίας, ενώ επεσήμανε την ανάγκη να εμμείνουμε στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και εξέφρασε την ελπίδα ότι δεν θα καταρρεύσει το μέτωπο. «Αντιμετωπίζουμε ένα νέο περιβάλλον ασφαλείας με νέες προκλήσεις και χρειάζεται δράση απέναντι σε όλα τα είδη αναθεωρητισμού, επεκτατισμού και αυταρχισμού», σημείωσε.
Χαράλαμπος Πετρίδης, υπουργός Άμυνας της Κύπρου
«Το μόνο βέβαιο είναι η αβεβαιότητα», σημείωσε ο υπουργός Άμυνας της Κύπρου Χαράλαμπος Πετρίδης, τονίζοντας πως κατά την προσέγγιση της ρωσικής εισβολής είδαμε για πρώτη φορά την Ε.Ε. να λειτουργεί ενωμένη και με μεγάλη ταχύτητα. Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Πετρίδης ζήτησε αντίστοιχη υλοποίηση των ευρωπαϊκών αποφάσεων κατά της Τουρκίας, η οποία «έχει πολιτικές αναθεωρητισμού, παίζει διπλό ρόλο σχετικά με τη Ρωσία, απειλεί σε Αιγαίο, Ανατολική Μεσόγειο και προκαλεί στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου, το Βαρώσι». Ο υπουργός Άμυνας της Κύπρου ανέφερε πως έχει έρθει η στιγμή να δράσει η ΕΕ, ενώ ζήτησε αυξημένη παρουσία των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. «Πρέπει να μείνουμε ενωμένοι και αυτό επιτυγχάνεται με τις τριμερείς συνεργασίες, καθώς και με τις κοινές ασκήσεις άμυνας», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Benny Gantz, υπουργός Άμυνας του Ισραήλ
Ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Benny Gantz σημείωσε πως ο πόλεμος στην Ουκρανία έφερε στο προσκήνιο το «φαινόμενο της πεταλούδας», λέγοντας πως είδαμε τους πρόσφυγες στην Πολωνία, τον οδηγό στο Τένεσι που δεν μπορεί να πληρώσει για καύσιμα και τη μητέρα στον Λίβανο που δεν μπορεί να ταΐσει τα παιδιά της. «Το Ισραήλ από τη μέρα που δημιουργήθηκε αντιμετωπίζει πολέμους, είναι κάτι που μας υπενθυμίζει ότι η συνεργασία είναι σημαντική για την παγκόσμια και την περιφερειακή ειρήνη».
Σύμφωνα με τον κ. Gantz, στόχος είναι να αντιμετωπιστεί το Ιράν που «αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή στην περιοχή της Μέσης Ανατολής». Όπως ανέφερε, «είναι μια παγκόσμια πρόκληση και μια απειλή στο κράτος του Ισραήλ (…) Η ασφάλεια δεν μπορεί να υπάρξει από μόνη της, πρέπει να υπάρξει συνεργασία, να ενισχύσουμε τις οικονομικές μας σχέσεις και να προαγάγουμε την ειρήνη μέσω της ισχύος».
Νότης Μηταράκης, υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου της Ελλάδας
Η πρόκληση που αντιμετωπίζει η χώρα μας τα τελευταία χρόνια είναι όταν η μετανάστευση «οπλοποιείται» σε μια περίπλοκη γεωπολιτικά γειτονιά, είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου της Ελλάδας Νότης Μηταράκης. Υπενθύμισε ότι η χώρα μας έχει καλωσορίσει τα τελευταία 7 χρόνια πάνω από 1 εκατ. ανθρώπους από τα ανατολικά της σύνορα ή το 10% του πληθυσμού. Πρόσθεσε ότι τον Μάρτιο του 2020 η Ελλάδα αντιμετώπισε μια οργανωμένη προσπάθεια από την Τουρκία να εκμεταλλευτεί το γεγονός ότι η Ευρώπη είχε μια φιλική πολιτική προσέγγιση του μεταναστευτικού προκειμένου να θέσει εν αμφιβόλω την εθνική μας κυριαρχία. Μετανάστευση, επισιτιστική κρίση, προκλήσεις με την ενέργεια, όλα διασυνδέονται, σύμφωνα με τον κ. Μηταράκη, και άγουν μαζικές κινήσεις πληθυσμών. Ανέφερε επίσης ως ενδεικτικό ότι οι ΗΠΑ αναμένουν 2,5 εκατ. εισόδους στα νότια σύνορά τους φέτος, ενώ άλλες προκλήσεις, όπως ανέφερε, ανέδειξε το μεταναστευτικό κύμα από την Ουκρανία. Τόνισε ότι οι προκλήσεις απαιτούν άμεση αντίδραση, μιλώντας για την ανάγκη υποδοχής οικογενειών και επίδειξης αλληλεγγύης όταν χρειάζεται. Ο υπουργός αναφέρθηκε ειδικότερα στις πρωτοβουλίες της Ελλάδας, λέγοντας ότι προστατεύει τα σύνορά της με βάση το διεθνές δίκαιο και με πλήρη σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, έχοντας βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης στα κέντρα υποδοχής, εξαλείφοντας τον μεγάλο αριθμό αιτήσεων για άσυλο και φροντίζοντας τα ασυνόδευτα ανήλικα παιδιά.
Ian Lesser, αντιπρόεδρος, The German Marshall Fund of the United States (GMF)
Ο αντιπρόεδρος του The German Marshall Fund of the United States (GMF) Ian Lesser υπενθύμισε ότι είμαστε στην 75η επέτειο του Σχεδίου Μάρσαλ, η εμπειρία του οποίου βοηθά στον τρόπο προσέγγισης των σημερινών προκλήσεων. Εστίασε ειδικότερα σε δύο σημεία: στην κλίμακα –υπερατλαντικό σχέδιο– και στο γεγονός ότι είχε στρατηγικό στόχο. Τόνισε ότι δεν μιλάμε σήμερα για μια κρίση που θα εξαφανιστεί σύντομα. Εξήγησε ότι υπάρχουν δομικά προβλήματα και συσσώρευση κινδύνου, αναφέροντας ενδεικτικά τις εντάσεις στο Αιγαίο. Καθώς περνάει ο καιρός, σύμφωνα με τον κ. Lesser, η συσσώρευση κινδύνου γίνεται πρόκληση, καθώς στρατιωτικά ατυχήματα ενδέχεται να οδηγήσουν σε κλιμάκωση, δεδομένου ότι δεν είναι μόνο η Ουκρανία ή η Μαύρη Θάλασσα, είναι και η Λιβύη, η Συρία, η Υποσαχάρια Αφρική κ.ά. Στα σημεία όπου η Ευρώπη και η Δύση αλληλεπιδρούν, εκεί μπορεί να υπάρξει πρόβλημα, σύμφωνα με τον κ. Lesser. Ανέφερε ότι αν υπάρχει ένας δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας αυτό μπορεί να κάνει διαφορά, αναφέροντας ενδεικτικά ότι ο τουρισμός είναι σημαντικός για τις οικονομίες και των δύο χωρών και η σταθερότητα είναι προϋπόθεση για την ευημερία. Το ίδιο ισχύει, όπως εξήγησε, για τη μετανάστευση και για θέματα ασφαλείας.
David Harris, επικεφαλής της Αμερικανοεβραϊκής Επιτροπής (AJC)
Διδάγματα από την εποχή του 1930 μετέφερε από το βήμα του Economist ο επικεφαλής της Αμερικανοεβραϊκής Επιτροπής (AJC) David Harris, σημειώνοντας ειδικότερα την αποτυχία του κατευνασμού ως μορφής πολιτικής. Ο Τσόρτσιλ, όπως είπε, ρωτήθηκε από τον Ρούσβελτ πώς θα πρέπει να αποκαλέσει τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο για να πάρει την απάντηση: ο αχρείαστος πόλεμος, καθώς από τον Ιανουάριο του 1933 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1939 ο πόλεμος θα μπορούσε να είχε αποτραπεί. Το άλλο μάθημα, σύμφωνα με τον κ. David Harris, είναι η έλλειψη φαντασίας ηγετών της εποχής, που αρνήθηκαν να πιστέψουν ότι αυτά που είχε γράψει ο Χίτλερ το 1924-25, όσο ήταν στη φυλακή, θα μεταφράζονταν σε κρατικές πολιτικές αν αναλάμβανε την εξουσία. Μιλώντας για τη σημερινή εποχή, σημείωσε ότι εάν παρακολουθούσαμε τον πρόεδρο Πούτιν πώς βήμα-βήμα μάς δοκίμαζε καθώς έμπαινε στην Αμπχαζία, στο Ντονμπάς, την Κριμαία αναζητώντας νέα ευάλωτα σημεία όπως π.χ. η Υπερδνειστερία, θα βλέπαμε μια προσέγγιση ανάλογη με αυτήν του Χίτλερ. Τόνισε παρενθετικά ότι η μεγαλύτερη γεωπολιτική εξέλιξη του 20ού αιώνα ήταν η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και εξέφρασε την εκτίμηση ότι μπήκαμε σε μια διαδικασία συζήτησης για παγκόσμιες απειλές χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη τα διδάγματα της ιστορίας προσηλωμένοι στις επενδύσεις και το εμπόριο, νομίζοντας ότι έτσι θα δημιουργήσουμε έναν σταθερό και προβλέψιμο κόσμο.
Ιωάννης Σμυρλής, γενικός γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας, Υπουργείο Εξωτερικών
«Είμαστε γείτονες, προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μια θετική ατζέντα, να βρούμε αυτά που μας συνδέουν. Αυτό δούλευε πολύ καλά μέχρι τον τελευταίο μήνα. Αυτή η θετική ατζέντα δεν ακυρώθηκε, αλλά μάλλον πάγωσε», παρατήρησε ο γενικός γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του Υπουργείου Εξωτερικών Ιωάννης Σμυρλής, αναφερόμενος στις σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία. «Και οι δύο χώρες κατανοούν ότι υπάρχουν δύσκολοι καιροί στις διμερείς σχέσεις, αλλά θέλουμε να συνεργαστούμε. Είμαστε θετικοί στον ειλικρινή διάλογο. Υπάρχουν όμως και κόκκινες γραμμές», πρόσθεσε ο Έλληνας διπλωμάτης.
Σε άλλο σημείο της τοποθέτησής του, ο κ. Σμυρλής διαμήνυσε ότι η Ελλάδα είναι μια πηγή σταθερότητας στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης, ενώ ειδική μνεία έκανε στην ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων. «Χρειαζόμαστε στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα Δυτικά Βαλκάνια, είναι το πρώτο βήμα για την ευημερία και την ανάπτυξη. Για να έχουμε μια καλή ανάπτυξη, πρέπει να δουλέψουμε όλοι μαζί. Είμαστε θετικοί σε οποιαδήποτε συζήτηση, δεν είμαστε όμως ανοιχτοί στις απειλές. Θέλουμε να αναπτυχθούμε όλοι μαζί», σημείωσε ο κ. Σμυρλής.
Metin Ercan, καθηγητής Οικονομικών, πρόεδρος Τμ. Διοίκησης, Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου (Bogazici University)
Στις ελληνοτουρκικές σχέσεις αναφέρθηκε ο καθηγητής Οικονομικών και πρόεδρος του τμήματος Διοίκησης του Πανεπιστημίου του Βοσπόρου (Bogazici University) Metin Ercan, ο οποίος κάλεσε Αθήνα και Άγκυρα να αφήσουν τις διεκδικήσεις κατά μέρος και να επικεντρωθούν στα υπαρκτά ζητήματα, όπως ο εν εξελίξει πόλεμος στην Ουκρανία και οι διμερείς επιχειρηματικές σχέσεις. «Πρέπει να παγώσουμε κάποια πράγματα και να εστιάσουμε σε κάποια άλλα, ιδίως στην ασφάλεια. Το θέμα είναι ότι για τη ευημερία των ανθρώπων οι συζητήσεις δεν είναι αρκετές. Το “παιχνίδι” εξαρτάται από τα πόσα οφέλη μπορείς να αποκομίσεις από τις διμερείς σχέσεις σου» επεσήμανε μεταξύ άλλων ο κ. Ercan, και συμπλήρωσε: «Σε διεθνή θέματα συμφωνούμε, αλλά σε θέματα που αφορούν τις δύο χώρες δεν μπορούμε να βρούμε έναν κοινό παρονομαστή. Ας αφήσουμε τις διεκδικήσεις κατά μέρος, που μπορούν να επιλυθούν με βάση το διεθνές δίκαιο. Να επικεντρωθούμε στο πώς θα εδραιώσουμε περισσότερη προστιθέμενη αξία στις σχέσεις μας».
Την ίδια στιγμή, ο κ. Ercan, ο οποίος ξεκαθάρισε ότι δεν μιλάει εκ μέρους της τουρκικής κυβέρνησης, υπογράμμισε ότι η κλιμάκωση της εχθρικότητας δεν είναι προς όφελος κανενός. «Η Τουρκία μπορεί να δέχεται κάποια αρνητικά σχόλια, αλλά αν κοιτάξουμε πιο βαθιά υπάρχει ένα κοινό έδαφος για την εδραίωση κοινών συμφωνιών» τόνισε, ενώ εξέφρασε την άποψη ότι η Άγκυρα θα πρέπει να συμμετέχει στις συζητήσεις και στις έρευνες για το φυσικό αέριο, καθώς δεν είναι δυνατό να αποκλειστεί. «Το όφελος θα είναι πολύ μεγάλο, όλοι μπορούν να ωφεληθούν» κατέληξε.
