Ηλεκτρονικά απόβλητα στην ΕΕ: στοιχεία και αριθμοί (γράφημα)-Η διαχείριση των αποβλήτων στις χώρες της ΕΕ (γράφημα)

Ευρ. Κοινοβούλιo @Europarl_EL :Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του 2017, το 46% όλων των αστικών αποβλήτων στην ΕΕ ανακυκλώνεται ή κομποστοποιείται. Ποια είναι η χώρα με τα υψηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης;

Λιγότερο από το 40% των ηλεκτρικών αποβλήτων ανακυκλώνεται στην ΕΕ. Διαβάστε το άρθρο μας και μάθετε πώς η ΕΕ διαχειρίζεται τα ηλεκτρονικά απόβλητα (τηλεοράσεις, εκτυπωτές, υπολογιστές) στη μετάβασή της προς μια πιο βιώσιμη οικονομία

Ηλεκτρονικά απόβλητα στην ΕΕ: στοιχεία και αριθμοί (γράφημα)

Τα ηλεκτρονικά απόβλητα είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη ροή αποβλήτων στην ΕΕ, ανακυκλώνεται δε λιγότερο από το 40 %. Δείτε τα στοιχεία και τους αριθμούς στα ενημερωτικά μας γραφήματα.

Οι ηλεκτρονικές συσκευές και ο ηλεκτρικός εξοπλισμός – από τα πλυντήρια ρούχων και τις ηλεκτρικές σκούπες έως τα έξυπνα τηλέφωνα και τους υπολογιστές – καθορίζουν τη σύγχρονη καθημερινότητα σε τέτοιο βαθμό που είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τη ζωή χωρίς τα εργαλεία αυτά. Ωστόσο, τα απόβλητα που παράγουν εμποδίζουν τις προσπάθειες της ΕΕ να μειώσει το οικολογικό της αποτύπωμα.

Διαβάστε παρακάτω για να μάθετε με ποιους τρόπους αντιμετωπίζει η ΕΕ τα ηλεκτρονικά απόβλητα κατά τη μετάβασή της σε μια πιο κυκλική οικονομία.

Τι είναι τα ηλεκτρονικά απόβλητα;

Τα απόβλητα ηλεκτρονικού και ηλεκτρικού εξοπλισμού, ή αλλιώς ηλεκτρονικά απόβλητα, καλύπτουν ποικιλία διαφορετικών προϊόντων που απορρίπτονται μετά τη χρήση.

Οι μεγάλες οικιακές συσκευές, όπως τα πλυντήρια ρούχων και οι ηλεκτρικές κουζίνες, είναι οι πλέον συλλεγόμενες, αντιπροσωπεύουν δε πάνω από το ήμισυ του συνόλου των συλλεγόμενων ηλεκτρονικών αποβλήτων.

Ακολουθούν ο εξοπλισμός πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών (φορητοί υπολογιστές, εκτυπωτές), οι ηλεκτρονικές συσκευές ευρείας κατανάλωσης και τα φωτοβολταϊκά πάνελ (βιντεοκάμερες, λαμπτήρες φθορισμού), και οι μικρές οικιακές συσκευές (ηλεκτρικές σκούπες, τοστιέρες).

Όλες οι άλλες κατηγορίες μαζί, όπως τα ηλεκτρικά εργαλεία και τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα, αποτελούν μόλις το 7,2 % των συλλεγόμενων ηλεκτρονικών αποβλήτων.

Γράφημα που δείχνει το ποσοστό των ηλεκτρονικών αποβλήτων ανά είδος συσκευής στην ΕΕ
Γράφημα που δείχνει το ποσοστό των ηλεκτρονικών αποβλήτων ανά είδος συσκευής στην ΕΕ 

Ποσοστό ανακύκλωσης των ηλεκτρονικών αποβλήτων στην ΕΕ

Στην ΕΕ ανακυκλώνεται λιγότερο από το 40 % του συνόλου των ηλεκτρονικών αποβλήτων, ενώ το υπόλοιπο δεν υπόκειται σε διαλογή. Οι πρακτικές ανακύκλωσης στα κράτη μέλη ποικίλλουν: το 2017, η Κροατία ανακύκλωσε το 81,3 % του συνόλου των αποβλήτων ηλεκτρονικού και ηλεκτρικού εξοπλισμού, ενώ στη Μάλτα το ποσοστό ήταν 20,8 %.

Γράφημα που δείχνει τα ποσοστά ανακύκλωσης ηλεκτρονικών αποβλήτων ανά χώρα της ΕΕ
Γράφημα που δείχνει τα ποσοστά ανακύκλωσης ηλεκτρονικών αποβλήτων ανά χώρα της ΕΕ 

Γιατί χρειάζεται να ανακυκλώνουμε τα ηλεκτρονικά απόβλητα;

Ο απορριπτόμενος ηλεκτρονικός και ηλεκτρικός εξοπλισμός περιέχει δυνητικά επιβλαβή υλικά που ρυπαίνουν το περιβάλλον και αυξάνουν τους κινδύνους για τα άτομα που ασχολούνται με την ανακύκλωση ηλεκτρονικών αποβλήτων. Προκειμένου να αντιμετωπίσει το πρόβλημα αυτό, η ΕΕ θέσπισε νομοθεσία για την πρόληψη της χρήσης ορισμένων χημικών ουσιών, όπως ο μόλυβδος.

Πολλά σπάνια ορυκτά που είναι απαραίτητα για τη σύγχρονη τεχνολογία προέρχονται από χώρες οι οποίες δεν σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Προκειμένου να αποφευχθεί η ακούσια στήριξη των ένοπλων συγκρούσεων και των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι βουλευτές του ΕΚ έχουν θεσπίσει κανόνες που απαιτούν από τους Ευρωπαίους εισαγωγείς ορυκτών σπάνιων γαιών να ελέγχουν το ιστορικό των προμηθευτών τους.

Τι κάνει η ΕΕ για να μειώσει τα ηλεκτρονικά απόβλητα;

Τον Μάρτιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ένα νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία (ΣΔΚΟ), το οποίο συγκαταλέγει τη μείωση των αποβλήτων ηλεκτρονικού και ηλεκτρικού εξοπλισμού στις βασικές του προτεραιότητες. Συγκεκριμένα η πρόταση περιγράφει άμεσους στόχους όπως το “δικαίωμα επισκευής” και η βελτίωση της δυνατότητας επαναχρησιμοποίησης εν γένει, η καθιέρωση κοινού φορτιστή, και η θέσπιση συστήματος ανταμοιβής, ώστε να ενθαρρύνεται η ανακύκλωση ηλεκτρονικών ειδών.

Η θέση του Κοινοβουλίου

Το Κοινοβούλιο αναμένεται να ψηφίσει έκθεση πρωτοβουλίας σχετικά με το σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία τον Φεβρουάριο του 2021.

Ο εισηγητής του Κοινοβουλίου Γιαν Χουίτεμα (Renew Europe, NL) δήλωσε όσον αφορά το σχέδιο της Επιτροπής: “Είναι σημαντικό να προσεγγίσουμε ολιστικά το ΣΔΚΟ. Χρειάζεται να εφαρμοστούν οι αρχές της κυκλικότητας σε όλα τα στάδια μιας αλυσίδας αξίας, προκειμένου να καταστεί επιτυχής η κυκλική οικονομία.”

Ανέφερε ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στον τομέα των ηλεκτρονικών αποβλήτων, καθώς η ανακύκλωση υστερεί σε σχέση με την παραγωγή. “Το 2017, ο κόσμος παρήγαγε 44,7 εκατ. μετρικούς τόνους (Mt) ηλεκτρονικών αποβλήτων, ενώ ανακυκλώθηκε ορθά μόνο το 20 %.”

Ο κ. Χουίτεμα υποστηρίζει επίσης ότι το ΣΔΚΟ θα μπορούσε να συμβάλει στην οικονομική ανάκαμψη. “Η τόνωση νέων καινοτόμων επιχειρηματικών μοντέλων θα δημιουργήσει, με τη σειρά της, τις νέες ευκαιρίες για οικονομική μεγέθυνση και απασχόληση που χρειάζεται Ευρώπη για να ανακάμψει.”

Η διαχείριση των αποβλήτων στις χώρες της ΕΕ (γράφημα)

Η διαχείριση των αποβλήτων στις χώρες της ΕΕ
Η διαχείριση των αποβλήτων στις χώρες της ΕΕ 

Δείτε το γράφημα μας και ενημερωθείτε για τον τρόπο διαχείρισης των αστικών αποβλήτων στις χώρες της ΕΕ.

Παρόλο που τα αστικά απόβλητα αποτελούν το 1/10 από τους συνολικά 2.5 δις τόνους αποβλήτων που παράγονται ετησίως στην ΕΕ, είναι αρκετά ορατά και πολύπλοκα από τη φύση τους.

Το 2018 η ΕΕ έθεσε νέους στόχους για την ανακύκλωση, τη συσκευασία και την υγειονομική ταφή αποβλήτων. Στόχος των νέων κανόνων είναι η προώθηση της μετάβασης προς το πιο βιώσιμο μοντέλο της κυκλικής οικονομίας.

Το Μάρτιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ένα σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία που στοχεύει στη μείωση των αποβλήτων μέσω της καλύτερης διαχείρισης πόρων. Το Κοινοβούλιο πρόκειται να ψηφίσει επί της έκθεσης πρωτοβουλίας για το σχέδιο δράσης στις αρχές του 2021.

Infographic on waste management: creating a circular economy
EL_infographic_waste_01.jpg 

Η παραγωγή αποβλήτων στην Ευρώπη

Από το 2005 μέχρι το 2018 η μέση ποσότητα αστικών αποβλήτων (κατά κεφαλή) μειώθηκε στην ΕΕ, ωστόσο παρατηρούνται διαφορετικές τάσεις ανά χώρα. Για παράδειγμα ενώ παρατηρήθηκε αύξηση των αστικών αποβλήτων (κατά κεφαλή) σε Δανία, Γερμανία, Μάλτα, Ελλάδα και Τσεχία, παρατηρήθηκε μείωση σε Βουλγαρία, Ισπανία, Ουγγαρία, Ρουμανία και Ολλανδία.

Σε απόλυτες τιμές, τα υψηλότερα ποσοστά αστικών αποβλήτων (κατά κεφαλή) σημειώθηκαν σε Δανία, Μάλτα, Κύπρο και Γερμανία, ενώ τα χαμηλότερα σε Ουγγαρία, Τσεχία, Πολωνία και Ρουμανία.

Οι πλουσιότερες χώρες τείνουν να παράγουν περισσότερα απόβλητα (κατά κεφαλή), ενώ ο τουρισμός συμβάλλει σε υψηλότερα ποσοστά αστικών αποβλήτων σε Κύπρο και Μάλτα.

Infographic on waste management: EU targets and situation in member states
EL_infographic_waste_02.jpg 

Διαχείριση αποβλήτων

Η μείωση των αποβλήτων και η σωστή επεξεργασία τους κρίνονται απαραίτητες ώστε να μειωθούν οι επιπτώσεις τους στο περιβάλλον.

Η ΕΕ στοχεύει στην πρόληψη των αποβλήτων και την όσο το δυνατόν συχνότερη επαναχρησιμοποίηση των προϊόντων. Εάν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, προτείνεται η μέθοδος της ανακύκλωσης (συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης) σε συνδυασμό με τη χρήση των αποβλήτων για την παραγωγή ενέργειας. Η επιβλαβέστερη λύση για το περιβάλλον και την υγεία, είναι η απλή διάθεση των αποβλήτων για παράδειγμα μέσω υγειονομικής ταφής, παρ’ ότι συνιστά μια από τις φθηνότερες επιλογές.

Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του 2017το 46% όλων των αστικών αποβλήτων στην ΕΕ ανακυκλώνεται ή κομποστοποιείται. Οι πρακτικές διαχείρισης αποβλήτων ποικίλλουν ωστόσο σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών, ενώ αρκετές χώρες εξακολουθούν να βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην υγειονομική ταφή των δημοτικών τους αποβλήτων.

Οι χώρες της βορειοδυτικής Ευρώπης (Βέλγιο, Ολλανδία, Σουηδία, Δανία, Γερμανία, Φιλανδία, Αυστρία) δε χρησιμοποιούν σχεδόν καθόλου την υγειονομική ταφή των απορριμμάτων τους, ενώ εφαρμόζουν ευρέως την μέθοδο της αποτέφρωσης, σε συνδυασμό  με την ανακύκλωση. Η Γερμανία και η Αυστρία είναι οι χώρες με τα υψηλότερα επίπεδα ανακύκλωσης στην ΕΕ.

Η μέθοδος της υγειονομικής ταφής εξακολουθεί να είναι η πιο διαδεδομένη μέθοδος διάθεσης αποβλήτων σε πολλές νοτιοανατολικές χώρες της ΕΕ: 10 χώρες (πάνω από το 80% σε Μάλτα, Κύπρο και Ελλάδα, πάνω από 60% σε Ρουμανία, Βουλγαρία, Σλοβακία, αλλά και σε Ισπανία και Πορτογαλία) στέλνουν τα μισά- ή και παραπάνω από τα μισά – απόβλητά τους σε χώρους υγειονομικής ταφής.

Άλλες χώρες (Λιθουανία, Λετονία, Ιρλανδία, Ιταλία, Γαλλία, Εσθονία, Σλοβενία και Λουξεμβούργο) στέλνουν το ένα τρίτο ή και λιγότερο των αποβλήτων τους σε χώρους υγειονομικής ταφής και χρησιμοποιούν την μέθοδο της αποτέφρωσης ενώ ανακυκλώνουν πάνω από το 40% (εκτός της Εσθονίας και της Λετονίας) των οικιακών τους αποβλήτων.

Μεταξύ του 2006 και του 2017, η υγειονομική ταφή των αποβλήτων περιορίστηκε σημαντικά στις εξής χώρες: Σλοβενία (69 ποσοστιαίες μονάδες), Λιθουανία (65 ποσοστιαίες μονάδες), Λετονία (64 ποσοστιαίες μονάδες), Εσθονία (60 ποσοστιαίες μονάδες) και Φινλανδία (57 ποσοστιαίες μονάδες).

Antonis Tsagronis
Antonis Tsagronis
Αντώνης Τσαγκρώνης  Αρχισυντάκτης: Αtticanews.gr  iNews – Newspaper – iRadio - iTV e-mail : editor@atticanews.gr , a.tsagronis@gmail.com AtticaNews Radio:  http://www.atticanews.gr Facebook: @Αντώνης Τσαγκρώνης Facebook: @Atticanews.gr https://www.facebook.com/Atticanewsgr-111129274130/ YouTube: https://www.youtube.com/Antonis%20Tsagronis Twitter: #AtticanewsGr Instagram:Antonis_Tsagronis (διαπιστευμένος δημοσιογράφος στο Προεδρίας της Δημοκρατίας, Υπ. Εξωτερικών, Υπ. Πολιτισμού & Αθλητισμού, Υπ. Παιδείας και Θρησκευμάτων, Υπ. Τουρισμού, Υπ. Υγείας, , Yπ. Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων, Υπ. Προστασίας του Πολίτη, Υπ. Μετανάστευσης και Ασύλου)

Related Articles

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ